Ψυχική Υγεία - Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης
Συνεχής ενημέρωση
Με μεγάλη χαρά σας ενημερώνουμε για την έναρξη της ομάδας εποπτείας του προγράμματος αγωγής υγείας «Ψυχική Υγεία: Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης».
Το πρόγραμμα απευθύνεται στους δασκάλους και τους μαθητές του 2ου Δημοτικού Σχολείου Νέας Μηχανιώνας και του Δημοτικού Σχολείου Κερασιάς. Σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των μαθητών.
Αρχικά προβλέπεται η υλοποίηση εισαγωγικού εκπαιδευτικού σεμιναρίου (2 ημερών, 11 ωρών) στους εκπαιδευτικούς, με στόχο αφενός την κατανόηση βασικών εννοιών του προγράμματος αφετέρου την εξοικείωση με τεχνικές προσέγγισης βιωματικής μάθησης. Καταρτίστηκε ομάδα εποπτείας η οποία αποτελείται από 11 εκπαιδευτικούς. Η ομάδα εποπτείας συντονίζεται από στελέχη του Κέντρου Πρόληψης «ΕΛΠΙΔΑ». Στόχος της συγκεκριμένης ομάδας θα είναι η στήριξη των εκπαιδευτικών στην εφαρμογή του εκπαιδευτικού υλικού στους/στις μαθητές/ήτριες. Η διάρκεια κάθε συνάντησης θα είναι, περίπου, 2 ώρες, ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων. Ο συνολικός αριθμός των εποπτικών συναντήσεων θα οριστεί με την κάθε ομάδα.
Το εκπαιδευτικό υλικό εφαρμόζεται παράλληλα από τους εκπαιδευτικούς στους/στις μαθητές/ήτριες. Η εφαρμογή αυτή γίνεται σε 10 δίωρες συναντήσεις.
Η πρώτη συνάντηση εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών πραγματοποιήθηκε από τον συντονιστή της ομάδας εποπτείας Αναστάση Μαυρομιχάλη, στο χώρο του 2ου Δημοτικού σχολείου Νέας Μηχανιώνας, την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 13:30 – 16:30.
1ο εργαστήριο - Γνωριμία και συμβόλαιο
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
- Γνωριμία μελών της ομάδας
- Διερεύνηση αναγκών μελών της ομάδας
- Συμφωνία ομάδας
Η γνωριμία αποτελεί θεμελιώδη συνάντηση στο ξεκίνημα μιας ομάδας και είναι απαραίτητο να γίνεται πάντα με κάποιον τρόπο, ακόμη και αν τα μέλη γνωρίζονται μεταξύ τους (Φιλίππου & Αρχοντάκη. 2003). Στη βιωματική διαδικασία δημιουργείται ένα διαφορετικό πλαίσιο συνάντησης και αλληλεπίδρασης που έχει να δώσει κάτι καινούριο στα μέλη της ομάδας. Η γνωριμία, λοιπόν, αποτελεί την εισαγωγή στο νέο πλαίσιο, τον επαναπροσδιορισμό των μελών μέσα στην ομάδα ως ταυτότητες. Επίσης, σύμφωνα με τον Κόκκο (2006) δίνει τη δυνατότητα στα μέλη να μάθει ο ένας για τον άλλον, δηλαδή τα ενδιαφέροντα, τις ασχολίες, τις αξίες του. Ο καθένας έχει τη δυνατότητα να αυτοπαρουσιαστεί με τους όρους και τις συνθήκες που επιθυμεί να υπάρχει μέσα στη συγκεκριμένη ομάδα – διαδικασία άσχετα με το πώς είναι σε άλλες διαδικασίες της καθημερινής του ζωής. Δεν μιλάμε, βέβαια, για «ψεύτικα πρόσωπα», αλλά για διαφορετικούς ρόλους και πτυχές του εαυτού μας. Η διαδικασία της γνωριμίας δίνει επίσης τη δυνατότητα να «σπάσει ο πάγος» και να χαλαρώσουν τα μέλη. Τέλος, όσο καλά και να γνωρίζουμε έναν άλλον άνθρωπο, πάντα υπάρχει κάτι καινούριο να μάθουμε για αυτόν.
2ο εργαστήριο - Το μπαλόνι
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
- Συνοχή των μελών της ομάδας
- Προσδιορισμός του ατόμου μέσα στην ομάδα
- Ενίσχυση του αισθήματος της ασφάλειας
Μπορούμε να φανταστούμε δύο ανθρώπους σαν δύο αυτόνομους κύκλους που όταν συναντιούνταν δημιουργούν έναν καινούριο κύκλο που είναι ο κύκλος της σχέσης τους, το εμείς. Ή όπως περιγράφει ο Μπακιρτζής (2002) «δημιουργούν ένα νέο επίπεδο όπου το εγώ και το εσύ. ο εαυτός και ο άλλος συναντώνται δημιουργώντας έτσι μια νέα οντότητα» (σελ. 64). Σε κάθε συνάντηση, λοιπόν, με τους άλλους φτιάχνουμε κάτι που δεν είναι απλά, το άθροισμά μας αλλά είναι ένα. καινούριο σύνολο. Όπως όταν η θάλασσα ανταμώνει την άμμο και εμείς βλέπουμε την ακροθαλασσιά. Αυτή είναι μια νέα οντότητα, μια ολότητα εμπειρίας που, όμως, για να την αντιληφθούμε απαιτείται τόσο η θάλασσα όσο και η άμμος αλλά, και η μεταξύ τους συνάντηση (Latner, 2007). Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στις ομάδες, που αποτελεί, εξάλλου, ένα σχετίζεσθαι πολυπληθές και πολυπαραγοντικό, που έχει και αυτό τη δική του δυναμική.
Τι είναι η σχέση
Για τον Phillipson η έννοια της «σχέσης» αναφέρεται σε μία αμφίδρομη δυναμική δύο στοιχείων (αφού κάθε δράση γεννά και μια αντίδραση) οπότε δεν μπορεί παρά να είναι σημαντικά αμφότερα τα στοιχεία που συνθέτουν μία σχέση: τόσο η δράση όσο και η αντίδραση του κάθε ενός στοιχείου προς το άλλo.
Έτσι δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι σε βλέπω από ουδέτερη θέση. Ποτέ δεν μπορώ να ανακαλύψω ακριβώς τι είσαι. αφού είμαι μέσα στη σχέση. Δεν μπορώ να σε δω σαν να είσαι κάτι ανεξάρτητο, ξεχωριστό από μένα.
Οι γονείς δεν μπορούν να πουν ότι «το παιδί μας έχει πρόβλημα, εμείς είμαστε εντάξει» μια απολύτως προσωπική θέση θέασης. Θα πρέπει να δουν πώς εμπλέκονται και οι ίδιοι σε ότι συμβαίνει με το παιδί τους — ο εαυτός που εκδηλώνει το παιδί είναι συνδημιουργία του παιδιού και του περιβάλλοντός του. Το ίδιο ισχύει και για δύο συντρόφους, φίλους, συνεργάτες και λοιπά.
Με άλλα λόγια μία σχέση είναι ένα «όλον», ένα «σύστημα» δύο ανθρώπων. Όπως θεωρούμε ως ένα όλον (ως σύστημα) ένα άτομο και το περιβάλλον του, μπορούμε επίσης να θεωρήσουμε ως ένα όλον δύο άτομα με το περιβάλλον τους. Με αυτή τη λογική η σχέση του Α με τον Β είναι μια κοινή «περιοχή»: είναι το ευρύτερο όλον που προκύπτει όταν συναντιέται το όλον «ο Α με το περιβάλλον του» με το όλον «ο Β και το περιβάλλον του».
Επίσης, εφόσον ο εαυτός μας είναι ο οργανωτής της πράξης μας στη ζωή και μεταβάλλεται διαρκώς εκφράζοντας κάποιες όψεις του, μπορούμε να πούμε κάτι αντίστοιχο και για τη σχέση. Καθώς το όλον της σχέσεις του Α με τον Β οργανώνεται στη ζωή του, εμφανίζει επίσης ένα είδος διαρκώς μεταβαλλόμενου εαυτού.
Ο εαυτός αυτός διαφέρει από τον εαυτό και του Α και του Β. Ο εαυτός της σχέσης τους είναι ένα σύνολο γνωρισμάτων που προκύπτουν από όσα κάνουν ΜΑΖΙ ο Α και ο Β. Αυτός δε ο «εαυτός» της σχέσης τους εμφανίζει επίσης διάφορες όψεις, που φροντίζουν την οργάνωση των όσων κάνουν μαζί ο Α και ο Β.
Φυσικά με αυτό δεν εννοείται ότι η σχέση είναι κάτι μεταφυσικό. Απλώς υπογραμμίζεται το γεγονός πως η σχέση, όπως κάθε σύστημα στη φύση, είναι ένα δυναμικό και όχι στατικό όλον. Ακόμα κι αν πρόκειται για μία εξ αποστάσεως σχέση, ο Α με τον Β εξακολουθούν να συνιστούν ψυχολογικά ένα ενιαίο σύστημα.
Τέλος, στις μέρες μας, γνωρίζουμε ότι τίποτα δεν μένει ακίνητο. Όλα αλλάζουν, μεταβάλλονται ακατάπαυστα. άρα και κάθε σχέση μεταβάλλεται διαρκώς. Ακολουθεί φράσεις, παραγράφους. Αν διαρκεί,, αλλάζει και σελίδες, κεφάλαια, ίσως και τόμους.
Έτσι συμβαίνει και με τη σχέση: είναι ένα όλον που προχωρά στον χρόνο και διαρκώς αυτο-οργανώνεται, ψάχνοντας θέσεις ισορροπίας που να ικανοποιούν όσο γίνεται περισσότερο όλα τα συστατικά της και όχι μόνο τα ισχυρότερα.
Σε μία οικογένεια όσο πιο αυστηροί και άκαμπτοι είναι οι κανόνες που επιβάλλουν οι γονείς (οι «ισχυροί» του πλέγματος των οικογενειακών σχέσεων), τόσο λιγότερο ικανοποιούνται τα παιδιά (οι «αδύναμοι»).
3ο εργαστήριο - Τα ζώα
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
- Να νιώσουν ασφαλείς δημιουργώντας σχέσεις στην ομάδα
- Να επεξεργαστούν αντιθετικά θέματα (καταστάσεις, συναισθήματα, κ,λ.π.)
- Να αντιληφθούν ότι όλοι μας έχουμε πολλά στοιχεία ως άνθρωποι, άλλα που μας αρέσουν και άλλα όχι, και ότι είναι σημαντικό να μπορούμε να συνυπάρχουμε με τον εαυτό μας ολόκληρο.
4ο εργαστήριο - Οι μάσκες
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
- Να νιώσουν ασφαλείς δημιουργώντας σχέσεις στην ομάδα Να επεξεργαστούν αντιθετικά θέματα (καταστάσεις, συναισθήματα, κ,λ.π.)
- Να αντιληφθούν ότι όλοι μας έχουμε πολλά στοιχεία ως άνθρωποι, άλλα που μας αρέσουν και άλλα όχι, και ότι είναι σημαντικό να μπορούμε να συνυπάρχουμε με τον εαυτό μας ολόκληρο.
Όλοι μας έχουμε συναισθήματα όλες τις ώρες – είναι μέρος της ανθρώπινης υπόστασης. Δεν μπορούμε να επιλέξουμε τα συναισθήματα που θα έχουμε όποια κι αν είναι αυτά – θλίψη, χαρά, θυμός, τρυφερότητα κ.λπ. Είναι σημαντικό να μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι τα συναισθήματα δεν διαχωρίζονται σε καλά και κακά.
Για παράδειγμα:
• Είναι η θλίψη για τον πόνο συνανθρώπων μας αρνητική;
• Είναι η χαρά για την κακοτυχία κάποιου ατόμου αντιπαθητικού σε εμάς θετική;
• Είναι ο θυμός για την αδικία αρνητικός;
• Είναι ο φόβος που μας συνετίζει από παράτολμες συμπεριφορές αρνητικός;
Δεν υπάρχουν θετικά ή αρνητικά συναισθήματα, αλλά το πώς τα βιώνουμε εμείς ως ευχάριστα ή δυσάρεστα αναλόγως από ποια σκοπιά τα βλέπουμε βάσει των εμπειριών που διαμορφώνουν τον τρόπο που βλέπουμε την υποκειμενική μας πραγματικότητα.
Είναι απλώς συναισθήματα. Υπάρχουν, τα βιώνουμε και είναι σημαντικό να μπορούμε:
• Να τα αναγνωρίζουμε πρωτίστως
• Να τα αποδεχόμαστε, αποδεχόμενοι με αυτόν τον τρόπο μία πτυχή του εαυτού μας
• Να τα εκφράζουμε με κατάλληλο τρόπο ώστε να διευκολύνουμε την θετική εξέλιξη των σχέσεων μας και την καλή πορεία της ζωής μας.